Archiwa tagu: Żelazno

Romanowskie Źródła.

Opublikowany przez
1

Na Dolnym Śląsku niewiele jest pomników przyrody związanych ze zjawiskami krasowymi. Terminem tym określa się szczególny typ rzeźby terenu, rozwijający się w skałach ulegających rozpuszczaniu przez wodę nasyconą dwutlenkiem węgla. Do takich skał należą wapienie, marmury, dolomity, gipsy i sól kamienna. Ochroną pomnikową objęto zespół jaskiń w Płóczkach Dolnych k. Lwówka Śląskiego, Jaskinię Radochowską i Solną Jamę, dwa kamieniołomy : Wapień niecki Leszczyny i kamieniołom marmurów na Wapniarce. Do tego grona należy doliczyć pomnikowy zespół źródeł krasowych o nazwie Romanowskie Źródła. Położone są w dolinie Piotrówki, w północno – zachodniej części Krowiarek, około 1,5 km na południowy – zachód od miejscowości Żelazno. Najbardziej wydajnym źródłem jest wywierzysko schowane w zagajniku olchowym, znajdujące się w pobliżu zjazdu z szosy 33 (Kłodzko – Międzylesie) w kierunku Romanowa (na wysokości Wapniarki). 200 m za skrzyżowaniem skręcamy w lewo w gruntową drogę i po 130 m szukamy wywierzyska po prawej stronie.

GPS N 50°21′32.68″ , E 16°40′29.86″

Wypływająca z 9 źródeł woda o stałej temperaturze ok. 10°C wypełnia basen o długości 10 m, w którym stwierdzono występowanie 2 endemicznych gatunków wrotków i ślimaka źródlarki karpackiej. Za prymitywnym przepustem wodnym mamy już do czynienia z wartkim strumieniem.

Teren źródliskowy oznaczany na niektórych mapach również jako Romanowskie Źródła, znajduje się przy szosie tuż poniżej Przełęczy Mielnickiej. Jest tam niewielki stawik zasilany prawdopodobnie jednym ze źródeł i kilkanaście rozrzuconych na niewielkim terenie wysięków. Łączą się one poniżej w niewielki potok wpadający do Piotrówki.

GPS N 50°21′13.58″ , E 16°40′03.86″

Kamieniołom marmurów na Wapniarce.

Opublikowany przez
1

Położona w centralnej części Ziemi Kłodzkiej Wapniarka (d. Bielica) to wzgórze (532 m n.p.m.) w paśmie Krowiarek, w północno – zachodniej części Masywu Śnieżnika. Większość turystów wspina się na jej szczyt by podziwiać krajobraz z odbudowanej w 2008 r. wieży widokowej.

Mniej znaną atrakcją Wapniarki są nieczynne kamieniołomy, pozostałe po eksploatacji przeobrażonych skał wapiennych. W założonych na wschodnim zboczu góry wyrobiskach pozyskiwano marmury kalcytowe i dolomitowe, barwy głównie białej i różowej.

Wydobywany surowiec wypalany był na miejscu, a otrzymane wapno przerabiano na cenny (ze względu na zawartość magnezu) nawóz. Trzy wapienniki stoją jeszcze w pobliskim Żelaźnie, dwa (ale jeden w miarę dobrym stanie) kryją się w lesie. Prowadzi do nich, jak i do samych kamieniołomów, dobrze utwardzona droga odchodząca od głównej szosy nr 33 Kłodzko – Międzylesie.

Z tyłu za wapiennikami znajduje się duże i najmniej zarośnięte wyrobisko. Można tu obserwować wykształcenie soczewy różnych odmian wapieni krystalicznych i dolomitycznych w obrębie innych skał metamorficznych, głownie różnego rodzaju łupków.

Na końcowej ścianie dobrze widoczny zapad warstw.

W sąsiednim mocno zarośniętym już łomie, opisywana jest dostępna tylko speleologom jaskinia o dł. 11 m (wysoko na zachodniej ścianie, gdzieś po prawej stronie zdjęcia).

Otwór wlotowy innej jaskini dostępny jest przy ścieżce schodzącej po lewej stronie wyrobiska. Nie wchodziłem do niej i nie znam jej długości.

Z dna wyrobiska można obserwować bardzo strome ściany kamieniołomu.

Starsze wyrobiska, niemal całkowicie już porośnięte lasem, znajdują się pod szczytem.

Kamieniołomy na Wapniarce są drogą Rozporządzenia Nr 11 Wojewody Dolnośląskiego z dnia 8 sierpnia 2008 r. (Dz. Urz. Woj. Dol. Nr 221 z dnia 19 sierpnia 2008 r. poz. 2494) chronione jako pomnik przyrody nieożywionej.